Khái Quát Về Cổ Luật Hammurabi

Vào thế kỷ 18 Trước Công Nguyên (TCN), Hammurabi vốn là vua của người Babylon trì vì từ năm 1792 đến 1750 TCN đã tạo ra một bản tóm gọn gồm 282 đạo luật quy định các quy tắc ứng xử trong thương mại, và các hình phạt tàn bạo bao gồm cả cắt lưỡi, móc mắt, chặc tay, bên cạnh đó lại mang một tư tưởng tiến bộ khi cho rằng bị cáo được vô tội cho đến khi họ bị chứng minh là có tội. Với bộ luật này, nhà vua đã thiết lập nên các chuẩn mực đạo đức và công lý cho đế chế của mình ở vùng Lưỡng Hà cổ đại. Nội dung của bộ luật được khắc lên trên trụ đá diorite, sau này bị những kẻ xâm lược lấy mất mãi đến năm 1901mới được một nhóm nhà khảo cổ học Pháp khai quật tìm ra trên xứ Iral ngày nay.

Vương Quốc của Hammurabi

Hammurabi là vị vua thứ VI trong các triều đại Babylon, đó là nơi thuộc trung tâm vùng Lưỡng Hà (Iral ngày nay). Ông có nguồn gốc từ người Amorites, một bộ tộc bán du mục ở miền tây Syria, tên ông phản ảnh sự pha trộn giữa các nền văn hoá. Trong đó “Hammu” có nghĩa là gia đình trong ngôn ngữ người Amorite, kết hợp với “rabi” có nghĩa là tuyệt vời trong ngôn ngữ của người Akkadian. Trong năm thứ 30 dưới triều đại Hammurabi, nhà vua cho mở rộng vương quốc xuống vùng Euphrates, lần lượt đánh bại các vương quốc khác cho đến khi chiếm trọn vùng Lưỡng Hà.

Bộ Luật Hammurabi

Tấm bia đá đen chứa bộ luật được chạm khắc từ 4 tấn phôi thép diorite, việc chạm khắc rất khó khăn. Phía trên đỉnh của nó chạm nổi một nữa hình đôi chân của vua Hammurabi lúc đứng tiếp nhận Bộ Luật từ vị thần Shamash, vị thần công lý của người Babylon. Phần còn lại được bao phủ bởi văn bản của Bộ Luật bằng cách chạm khắc chữ tượng hình cổ.

Bộ luật này được biên soạn và công bố vào cuối triều đại Hammurabi, nó nghiên về xây dựng các tiền lệ xét xử hơn là nguyên tắc pháp lý. Ví dụ, nếu một người ăn cắp một con bò anh ta sẽ trả lại gấp 30 lần giá trị đó. Bộ luật được chia ra áp dụng cho ba tầng lớp người trong xã hội lúc bấy giờ. Phí tổn chữa bệnh từ bác sĩ đối với một bệnh nhân thuộc tầng lớp quý tộc là 10 đồng bạc do thái cổ, 5 đồng cho người tự do và 2 đồng cho nô lệ. Nếu bác sĩ giết chết một bệnh nhân thuộc lớp quý tộc, ông ta sẽ bị chặc tay trong nếu là nô lệ ông chỉ phải bồi thường tài chính. Đây là những ví dụ sớm nhất về thuyết “mắt đền mắt”.

Khai quật Bộ Luật

Năm 1901 Jacques de Morgan, là một kỹ sư khai thác mỏ người Pháp đã dẫn đầu một đoàn các nhà khảo cổ đến thành Susa vốn thuộc thủ phủ của đế quốc Elamite xa xưa để khai quật, các vương quố Hammurabi hơn 250 dặm tính từ trung tâm. Ở đó họ phát hiện ra tấm bia bị chia thành ba miếng. Có thể là vào giữa thế kỷ 12, vua Shutruk-Nahhunte xứ Elamite đã mang vật này đến Susan làm chiến lợi phẩm của chiến tranh. Tấm bia được đống gói và vận chuyển đến bảo tang Louvre tại Paris. Trong vòng một năm nó được dịch và phổ biến như một ví dụ sớm nhất về một bộ luật thành văn đầu tiên, caí mà có trước và tương đồng như các luật nêu trong thánh kinh Cựu Ước của người Do Thái.

Mặc dù sau đó một vài bộ luật khác được phát hiện đã có trước Hammurabi hàng trăm năm nhưng danh tiếng Hammurabi vẫn còn được xem là bộ luật tiên phong. Như lời tạc trên tượng đá để lại “để ngăn chặn sự đàn áp lên những kẻ yếu, và để thấy sự công bằng được thực thi đến những bà goá hay trẻ em mồ côi.”

- NPU lược dịch từ Hammurabi - Ancient History
[http://www.history.com/topics/ancient-history/hammurabi]